στα ίχνη του Οδυσσέα Ελύτη

Στα ίχνη του Οδυσσέα Ελύτη

Στα ίχνη του Οδυσσέα Ελύτη, δημιουργική γραφή στην Ίο, Μάιος 2018

Μαριανίκη Δορμπαράκη &
Νίκος Κολλάρος

Στόχος του σεμιναρίου είναι να αναζητηθεί η μελοποιητική αξία του ποιητικού λόγου που ο καθένας μας δύναται να ανιχνεύσει μέσα του και με αφορμή πάντα το Αιγαίο κα ιτην ποιητική του Ελύτη.

 

«Η επιτυχία της γλώσσας ενός ποιήματος – λέει χαρακτηριστικά ο Οδυσσέας Ελύτης – εξαρτάται από τον τρόπο που συνδυάζει ορισμένες λέξεις. Αυτό δεν μας ενδιαφέρει στην καθημερινή ομιλία. Λέμε “Δώσε μου ένα τσιγάρο” ή “Πώς είσαι”. Δεν λέγεται τίποτα καινούριο μ’ αυτό τον τρόπο. Δεν υπάρχει ίχνος έκπληξης. Όμως στην ποιητική έκφραση θα έπρεπε να υπάρχει η έκπληξη. Η αντίδρασή σας θα έπρεπε να είναι: “Κοιτάχτε, κανείς άλλος πριν δεν σκέφθηκε να βάλει κοντά τούτες εδώ τις λέξεις!”. Νιώθουμε άξαφνα σα να μας διαπέρασε ηλεκτρικό ρεύμα. Στον καθημερινό λόγο το ρεύμα αυτό απουσιάζει».

Η επίμονη ενασχόληση του Ελύτη με την ποιητική εκφραστική είναι άρρηκτα δεμένη με τη βαθύτερη αντίληψή του για τη λειτουργία της ποίησης που είναι μέσω της γλώσσας να επιφέρει μια νέα ενόραση του κόσμου. Θεμελιώδης και απαραβίαστη είναι η σχέση της ποίησης με το ρυθμό και τη μουσική. Η ποίηση που βασίζεται στην προσωδία συνδυάζει ένα σύνολο μορφικών τεχνασμάτων και ρητορικών τρόπων – ομοιοκαταληξία, μέτρο, εσωτερικό ή και εξωτερικό ρυθμό, συνηχήσεις, παρηχήσεις, λεξικές επαναλήψεις, επαναδιπλώσεις, διασκελισμούς, κ.ά.– τα οποία προσδίδουν στον ποιητικό λόγο μουσικότητα και προκαλούν ευχάριστες ακουστικές εντυπώσεις στον αναγνώστη, ιδιαίτερα κατά τη μεγαλόφωνη αναπαραγωγική εκφορά του ποιήματος.
Η μουσικότητα, ωστόσο, της ποίησης δεν πρέπει να ταυτίζεται με τη μουσική, όπως ακριβώς η ποιητικότητα της μουσικής δεν μπορεί να ταυτίζεται με την ποίηση.  

Η μουσική μοιράζεται με την ποίηση την «ποιητικότητα», καθώς και τα δύο προκαλούν στον ακροατή άμεση συναισθηματική απόκριση, έχροιά, κ.ά., μας φέρνουν κοντά στην ποίηση των τραγουδιών ή και το αντίστροφο: με την ποίηση των τραγουδιών έχουμε τη δυνατότητα να μελετήσουμε συγκεντρωμένες κάποιες βασικές έννοιες της ποίησης.  

η επικοινωνία

kollaros.nikos@gmail.com